Een stel van eind dertig stapt enigszins gespannen mijn kantoor binnen. Ik noem ze Sara en Arjen (dit zijn uiteraard fictieve namen). Ze hebben drie nog jonge kinderen. Verder zijn ze allebei ZZP-er: hij als trainer en zij als consultant. Dat maakt, zo blijkt verderop in het mediationgesprek, dat er bij allebei een grote angst leeft over hun financiële toekomst. Zowel Sara als Arjen is bezorgd of ze het na de scheiding met drie kinderen financieel wel gaan redden.
Ze waren het namelijk tot nu toe best goed gewend. Het is hard werken voor allebei, maar omdat Sara deels vanuit huis kon werken, was het ze tot nu toe gelukt om hun eigen ondernemingen met de kinderen te kunnen combineren.
Na een aantal jaren waarin hij steeds meer zichzelf leek te verliezen en geen geluk meer putte uit de relatie met Sara, had hij deze hele moeilijke beslissing genomen. De klap was hard voor Sara, maar haar veerkracht ook. Het lot bepaalde namelijk dat zij inmiddels verliefd is geworden op een andere man. En dat gaf een intense emotionele dynamiek in de mediation.
Meestal is het namelijk zo dat degene die het initiatief neemt voor de scheiding al wat verder in het rouwproces is dan de ander. Maar in dit geval gaven Arjen en Sara elkaar over en weer ‘de bons’.
In het eerste gesprek geven Sara en Arjen allebei volmondig aan dat ze zo goed mogelijke afspraken met elkaar willen maken over de kinderen en over de financiën. Ze vinden het heel belangrijk om dat in harmonie en zonder ruzie met elkaar te doen. Ze zijn zich er heel bewust van hoe belangrijk het voor de kinderen is om samen met elkaar afspraken te maken. Ze willen absoluut geen vechtscheiding.
Het eerste mediationgesprek verloopt dan ook verder best goed en constructief. Het lukt Sara en Arjen zelfs al om in grote lijnen een regeling voor de kinderen af te spreken. Ze willen graag co-ouderschap en hebben zelf al een schema gemaakt, waarin rekening wordt gehouden met hun werktijden en de schooltijden van de kinderen.
Als eerste is de verdeling van de kosten van de kinderen aan de beurt. Beiden halen dan uitvoerige exelsheets met berekeningen uit de tas en houden een soort van pleidooi over zijn/haar eigen berekening. Ik constateer dat zowel Sara als Arjen zich al in hun eigen Exel-loopgraf hebben ingegraven. Ze hebben geen enkel oog of oor voor de berekening van de ander. De eigen berekening is de enige juiste en daarin liggen ze nogal uit elkaar.
Het heeft dan voor mij als mediator geen enkele zin om Sara en Arjen verder te laten argumenteren over het eigen gelijk of het ongelijk van de ander. Dat polariseert alleen maar en brengt ze juist verder weg van een oplossing. Wat ik dan doe is dat ik door middel van het stellen van vragen probeer helderheid te krijgen wat er nu echt belangrijk is voor ze. Wat is hun werkelijke behoefte? Welke zorg zit er onder het standpunt dat ze innemen over de kosten van de kinderen?
Dan komt naar voren dat Sara het gevoel heeft dat zij altijd de gezinskar heeft moeten trekken en Arjen zich vooral focuste op zijn werk. Daardoor heeft zij minder kunnen bouwen aan haar eigen bedrijf en verdient Arjen nu veel meer dan zij. Eigenlijk vindt ze, ook al zegt ze dat niet hardop, dat Arjen dat nu maar moet compenseren.
Arjen vindt juist dat Sara altijd veel te veel is gefocust op geld. Voor hem is dat een middel en geen doel op zich. Zij gaf daardoor in zijn ogen ook altijd te veel uit. Hij vindt dat er na de scheiding toch een pas op de plaats moet worden gemaakt, en dat betekent dat er gewoon op bepaalde kosten bezuinigd moet gaan worden.
Omdat ze altijd druk waren met hun werk en de kinderen was er nooit tijd en ruimte om dit punt eens goed met elkaar te bespreken. De irritaties zijn daardoor onderhuis opgelopen en komen er nu aan de mediationtafel in volle omvang uit. Als een soort dijkdoorbraak komen ineens de frustraties, irritaties en gevoelens van onbegrip en machteloosheid naar elkaar eruit.
Ondanks dat het voor Sara en Arjen op dat moment heel confronterend en emotioneel zeer enerverend is, zie ik deze fase in de mediation als juist heel heilzaam. De onderdrukte emoties komen nu naar boven, waardoor als het ware een emotionele schoonmaak plaatsvindt. Wel is het belangrijk om dit als mediator in goede banen te leiden. Dat doe ik door te voorkomen dat de emotionele discussie gaat escaleren.
Dus op het moment dat Sara tegen Arjen zegt: “Jij was alleen maar bezig met je eigen carrière en liet mij lekker alle sores van de kinderen opknappen”, zeg ik tegen Sara “dus je miste eigenlijk de support van Arjen in het gezin?”. Door haar verwijt te herformuleren als een behoefte haal ik de scherpe kantjes er vanaf en dat maakt langzaam de weg vrij voor een meer ‘geweldloos’ gesprek.
Uiteindelijk zijn er nog meerdere mediationgesprekken nodig geweest voor Sara en Arjen om ook tot definitieve financiële afspraken te komen. Het motto “kies je voor gelijk of geluk” was telkens een soort van spiegelende leidraad waardoor ze zich bewust bleven van dat wat uiteindelijk nu echt belangrijk was. En dat was voor allebei zonder meer vooral het geestelijk welzijn van hun kinderen.
Dan neem ik contact met je op. Wil je liever niet gebeld worden of alleen op een bepaald tijdstip, geef dat dan even aan in het veld ‘opmerkingen. Daar houd ik uiteraard rekening mee.
